Παιδιά και η επαφή τους με τη φύση
Γιατί είναι σημαντικό και πως μπορούμε να τα ενθαρρύνουμε να στραφούν στην φύση για παιχνίδι παρά στο tablet ή το κινητό.
Έχει παρατηρηθεί ότι από μικρή ηλικία τα παιδιά περνάνε τον χρόνο τους μέσα στο σπίτι και συχνά διαλέγουν το παιχνίδι τους να είναι στο tablet, το κινητό ή στα ηλεκτρονικά παιχνίδια.
Ειδικά κατά την περίοδο των διακοπών, έχοντας χρόνο στην διάθεσή τους, φαίνεται η τροπή προς το κινητό να είναι μια εύκολη λύση για παιχνίδι.
Αυτό έχει ως αποτέλεσμα η επαφή με την φύση και το παιχνίδι σε εξωτερικούς χώρους, να έχει μειωθεί σε έναν βαθμό λόγω της τεχνολογίας τα τελευταία χρόνια (2).
Βέβαια, λόγοι όπως η ασφάλεια του παιδιού, η τοποθεσία, η διαθεσιμότητα χρόνου κ.α. είναι παράγοντες που δυσκολεύουν την πρόσβαση για παιχνίδι σε εξωτερικούς χώρους (1).
Γιατί είναι όμως σημαντικό να συναναστρέφονται τα παιδιά μας με την φύση;
Έρευνες τονίζουν ότι το παιχνίδι σε εξωτερικούς χώρους και η επαφή με την φύση βελτιώνει την ποιότητα ζωής των παιδιών.
Η φύση συμβάλει στην καλύτερη νοητική λειτουργία του εγκεφάλου, αναπτύσσονται οι κοινωνικές και οι συναισθηματικές δεξιότητες, βελτιώνονται τα αντανακλαστικά, η συγκέντρωση, η αντίληψη και η ικανότητα να προσδιορίζουν την σχέση αιτίου – αποτελέσματος. Επιπλέον το παιχνίδι στην φύση αυξάνει την φαντασία, την δημιουργική σκέψη και την παρατηρητικότητα των παιδιών καθώς και τις φυσικές και κινητικές τους ικανότητες (4;5).
Η ανάγκη των παιδιών για παιχνίδι σε εξωτερικούς χώρους φαίνεται να είναι σημαντική, ειδικά όταν τα επίπεδα της παιδικής-εφηβικής παχυσαρκίας φαίνονται να είναι αυξημένα στην Ελλάδα σύμφωνα με την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας (1).
Ακόμη, φαίνεται ότι όσο περισσότερο παίζουν έξω τόσο λιγότερο έχουν δυσκολίες στην προσoχή τους στην τάξη.
Έχει διαπιστωθεί σε έρευνα ότι η δραστηριότητα και το παιχνίδι στην φύση μειώνει σημαντικά τα συμπτώματα της ΔΕΠΥ(6) σε σύγκριση με το παιχνίδι σε εσωτερικό χώρο (3). Τέτοιοι παράγοντες δείχνουν πόσο σημαντικό είναι το παιχνίδι στην φύση.
Με ποιους τρόπους λοιπόν μπορούμε να κάνουμε πιο ελκυστικό το παιχνίδι στην φύση;
Παρακάτω θα διαβάσετε κάποιες ιδέες που μπορεί να σας φανούν χρήσιμες.
Παιχνίδι εξερεύνησης:
- Εάν έχετε παρατηρήσει ότι το παιδί σας δεν ενδιαφέρεται όταν βγαίνετε στην φύση, μπορείτε να το ενθαρρύνετε να ξεκινήσει ένα παιχνίδι εξερεύνησης. Θα αυξηθεί η συγκέντρωση και η παρατηρητικότητά του όταν θα πρέπει να βρει “κάτι που γυαλίζει”, ή “κάτι που μοιάζει με ποτήρι”.
- Μπορείτε επίσης να το ενθαρρύνετε με ένα κυνήγι θησαυρού στον κήπο σας. Να του παρέχετε τα κατάλληλα εργαλεία για να διευκολυνθεί η εξερεύνηση όπως έναν μεγεθυντικό φακό, ένα κουτί συλλογής ή ένα φτυάρι και θα γίνει το παιχνίδι πιο ενδιαφέρον.
Εκπαίδευση:
- Τα παιδιά θα μάθουν περισσότερες λεπτομέρειες για την φύση. Πάρτε ένα βιβλίο μαζί σας και θα μάθουν να αναγνωρίζουν και να παρατηρούν τα διαφορετικά είδη λουλουδιών, φύλλων, εντόμων, πουλιών, κοκ. Θα μάθουν επίσης να εκτιμούν περισσότερο την φύση και όταν θα κόβουν ένα λουλούδι, θα δουν ότι αυτό θα ξεραθεί (σχέση αιτίου – αποτελέσματος).
Συλλογή:
Ενθαρρύνετε το παιδί σας να ξεκινήσει μια νέα συλλογή, όπως κοχύλια και πολύχρωμες πετρούλες από την θάλασσα. Για να αυξήσει και τις κοινωνικές του δεξιότητες, μπορεί να κάνει την συλλογή του με άλλα παιδιά ή ακόμα και όταν την έχει ολοκληρώσει, να γίνει σύγκριση και ανταλλαγή.
Δημιουργία από φύση:
- Για τα παιδιά που προτιμούν την ζωγραφική, οργανώστε μία δραστηριότητα και χρησιμοποιήστε υλικά από την φύση, όπως άμμο, βατόμουρα για χρώμα ή λουλούδια αποξηραμένα πιεσμένα στο χαρτί. Ακόμα και ζωγραφική πάνω στις πέτρες ή ζωγραφισμένα κουκουνάρια. (4)
Μέσα από την φύση φαίνεται ότι διευρύνονται οι ορίζοντες των παιδιών με πραγματικά οφέλη στην ανάπτυξή τους, στην συμβολή τους στην κοινωνία αλλά και στην ευαισθητοποίησή τους προς το περιβάλλον (4).
Ας τα ενθαρρύνουμε λοιπόν σε μια καθημερινότητα με την μαγεία και την έμπνευση της φύσης για μια καλύτερη ποιότητα ζωής, χωρίς να περισσεύει χρόνος για το κινητό.
Παιδιά και η επαφή τους με τη φύση
Συγγραφέας: Φοίβη Αναγνώστου
Ψυχολόγος MSc – Ψυχοθεραπεύτρια
Βιβλιογραφία
- Bento, G., & Dias, G. (2017). The importance of outdoor play for young children’s healthy development. Porto Biomedical Journal, 2 (5), 157-160.
- Fjørtoft, Ι. (2001). The natural environment as a playground for children: The impact of outdoor play activities in pre-primary school children. Early Childhood Education Journal, 29 (2), 111-117
- Kuo, E., & Taylor, A.F. (2004). A potential natural treatment for Attention-Deficit/Hyperactivity Disorder: Evidence from a national study. American Journal of Public Health, 94 (9), 1580–1586
- White, R. (2004). Young children’s relationship with nature: Its importance to children’s development and the earth’s future. White Hutchinson Leisure & Learning Group. Retrieved from https://www.whitehutchinson.com/children/articles/childrennature.shtml
- Yildirim, G., & Akamca, G.O. (2017). The effect of outdoor learning activities on the development of preschool children. South African Journal of Education, 37(2), doi: 10.15700/saje.v37n2a1378\
- ΔΕΠΥ: Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής – Υπερκινητικότητα
